Ik - de schrijver van deze weblog - ben opgegroeid in een gezin waarin oprecht geloofd werd dat Jehovah's Getuigen de enige ware religie op aarde zijn. Persoonlijk heb ook ik dat jarenlang geloofd totdat ik iets vond dat veel kostbaarder blijkt dan slechts de (on)juistheid van een godsdienst: Mijn eigen kostbare vrijheid in Christus.
I DE FILOSOFIE VAN CHRISTUS:
Tijdens mijn spirituele reis heb ik een heel andere kijk op het christendom gekregen: Het christendom is namelijk veel meer dan slechts een religie. Tijdens mijn reis kwam ik het boek De filosofie van Christus van Frédéric Lenoir tegen. Lenoir is filosoof en godsdiensthistoricus, en hij beschrijft hoe de filosofie van Christus werd vertroebeld door kerkelijke instituties, toen in de vierde eeuw het christendom de officiële religie van het Romeinse Rijk werd. Samen met hem ben ik ervan overtuigd dat Jezus Christus in het gesprek met de Samaritaanse vrouw (Johannes 4:6-27) zijn filosofie kernachtig samenvat, en daarbij vooral het revolutionaire en gezagsondermijnende karakter hiervan onthult. Lenoir's analyse van dit gesprek is meesterlijk en ik heb daarom deze in onderstaande link samengevat:
De Filosofie Van Christus - Frédéric Lenoir
Hoewel het zeker de moeite waard is om de volledige samenvatting te lezen, wil ik graag het volgende prachtige citaat benadrukken over wat de vrijheid in Christus nu werkelijk inhoudt:
Lenoir schrijft hierover:
"Het heeft echter geen zin om de kerk te veroordelen. Om te beginnen kan men een religie moeilijk verwijten dat ze de religie niet achter zich kan laten. Het is uiteraard makkelijker voor elke christen om de religie op een spirituele manier achter zich te laten, dan voor de kerk, die geacht wordt een gemeenschap te vertegenwoordigen en te leiden. ...Wat een prachtige beschrijving van "de vrijheid in Christus"!!!!
Niets lijkt ... zo moeilijk als vrijheid te beleven. Uiteraard bedoel ik niet de denkbeeldige vrijheid dat we kunnen doen wat we willen, een vrijheid die ons heel gemakkelijk tot slaaf van onze neigingen kan maken of ons ertoe kan brengen anderen te overheersen. Maar ik bedoel de innerlijke vrijheid die ons werkelijk autonoom maakt en verantwoordelijk ten opzichte van anderen. Nu wil Jezus, door middel van zijn leer zoals die door de evangeliën is overgedragen, laten zien dat deze ware vrijheid volledig wordt gerealiseerd in de relatie tot God. Deze relatie onderwerpt de mens niet, maar bevrijdt hem. Dat is uiteraard onbegrijpelijk voor een modern, niet-religieus wezen. Want onze hele filosofie van de autonomie is precies tot stand gekomen door het verzet tegen de idee van afhankelijkheid ten opzichte van een hogere orde. Hoe kunnen we werkelijk vrij zijn ten opzichte van alles wat ons bindt? Christus wil de mens uitwendig en innerlijk bevrijden. Uitwendig door hem autonoom te maken ten opzichte van het gezag van de traditie, zoals we hebben gezien. Innerlijk door te bevestigen dat er een onafhankelijkheid bestaat in het diepste van zijn ziel die hem groter kan maken en zelfs zijn vrijheid kan doen toenemen ten overstaan van God. Uiteraard geen God met een menselijk gezicht, maar een onuitsprekelijke god die geest is. Geen tirannieke God, maar een God van de liefde die, door zijn genade, door zijn bezieling, de mens in staat stelt zich te verheffen tot zijn hoogste waardigheid en zijn vervulling te bereiken. Aanbidding, zoals Christus er met de Samaritaanse vrouw over spreekt, is dus een vertrouwelijk verbond tussen God en de mens, dat zich aan sociale of politieke bekrachtiging onttrekt en de religieuze tradities en autoriteiten te boven gaat: 'Er komt een tijd dat jullie noch op deze berg, noch in Jeruzalem de Vader zullen aanbidden.' Niemand kan dit verbond afdwingen, verplichten of geldig verklaren. Het is zuiver spiritueel.
In zijn onderhoud met Nikodemus, dat aan het gesprek met de Samaritaanse vrouw voorafgaat, gebruikt Jezus het beeld van de ongrijpbare wind om over deze vrijheid van het spirituele leven te spreken, die hij vergelijkt met een tweede geboorte: 'Wees niet verbaasd dat ik zei dat jullie allemaal opnieuw geboren moeten worden. De wind waait waarheen hij wil; je hoort zijn geluid, maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Zo is het ook met iedereen die uit de Geest geboren is.' (Johannes 3:7-8) In het vervolg van het evangelie van Johannes komt Jezus onophoudelijk op dit thema terug: de heilige Geest, de goddelijke wind, wordt door Christus na zijn dood naar de mensen gezonden. Hij zal de mensen de weg wijzen naar de volle waarheid (Johannes 16:13), een waarheid die hen zal bevrijden (Johannes 8:32). In deze christelijke visie wordt de vrijheid verkregen door de waarheid. En deze waarheid wordt uiteindelijk door de Geest van God in het diepst van het menselijke hart gebracht."
II TERUGKIJKEN MET DANKBAARHEID:
Nu ik beter begrijp wat de vrijheid in Christus inhoudt, kan ik ook met meer dankbaarheid terugkijken op mijn levensjaren als Jehovah's Getuige.
Hoewel ik besef dat ieders ervaringen met de Wachttoren-organisatie (hierna: WTG) uniek zijn, en het leven van vele broeders en zusters de ontmoeting met het WTG niet onbeschadigd doorstaan heeft, kan ik zeggen dat ik geen spijt van en verlies meer voel over mijn jaren als JG. Het was voor mij een tijd van geestelijke groei, waarin ik leerde om niet meer onder de invloed van mensen, maar alleen in Christus en onder zijn invloed te leven. Toen ik hierover vrijelijk met anderen sprak, bleek in de organisatie voor mij en mijn vrouw geen plaats meer te zijn. We werden uitgesloten en onze vroegere metgezellen en JG-familieleden gingen ons mijden.
Net zoals een jong kuikentje eerst nog bescherming nodig heeft voordat het de wijde wereld intrekt, verschafte de organisatie een bepaalde bescherming die ik nodig had voordat ik geestelijk volwassen geworden was. Als een jong kuikentje te vroeg uit zijn beschermde omgeving gehaald wordt, gaat het dood. Daarom ben ik het niet eens met sommige radicale ex-JG die graag een definitief einde aan het Wachttoren-leiderschap zien. Het zou namelijk voor vele JG een ramp zijn als het WTG zou ophouden te bestaan, omdat ze nog niet geleerd hebben om uitsluitend op Christus en zijn hemelse Vader te vertrouwen.
Persoonlijk ben ik van mening dat het religieuze systeem onder Jehovah's Getuigen en hun leiderschap in Brooklyn/Patterson veel weg heeft van het joodse systeem met haar Sanhedrin, priesterschap, regeltjes en wetjes. De mimiek van beide religieuze systemen lijkt veel op elkaar. Als ik bijvoorbeeld aan het boek Mijn Boek met Bijbelverhalen denk, dan wordt hiermee niet alleen een overzicht van bijbelverhalen aan kinderen gegeven, maar wordt hen tegelijkertijd het organisatorische concept onder JG onderwezen. Het boek trekt parallellen tussen de bijbelse verslagen uit het Oude Testament en de Wachttoren-organisatie in onze tijd: Het Israëlische systeem van georganiseerde aanbidding in de tempel wordt gelijkgeschakeld met het bijwonen van JG-vergaderingen en JG-congressen. Het manna waarmee de Israëlieten in de woestijn gevoed werden, is een profetische afschaduwing van het "geestelijke voedsel/manna" via de Wachttoren-organisatie. Enzovoorts, enzovoorts. Je kunt dus stellen dat Jehovah's Getuigen onder een soort organisatorische wet leven, die te vergelijken is met de Mozaïsche wet.
Waarom is deze gelijkenis van belang? Omdat Paulus hierover in Galaten 3:23-25 een opmerkelijk commentaar geeft: "Tot de tijd dat we rijp genoeg waren om vrijelijk in geloof op de levende God te reageren, werden we zorgvuldig omgeven en afgeschermd door de Mozaïsche wet. De wet leek op die Griekse leermeesters met wie jullie bekend zijn. Zij begeleiden kinderen naar school en beschermen ze onderweg tegen gevaar of afleiding, waardoor het zeker is dat de kinderen werkelijk aankomen op de plaats van hun bestemming. Maar nu zijn jullie op je bestemming aangekomen: Jullie hebben nu door geloof in Christus een directe relatie met God." (vertaald uit The Message)
Aangezien Jehovah's Getuigen ook onder een soort (organisatorische) wet staan, krijgen bovenstaande woorden van Paulus in ons geestelijke groeiproces beslist een zeer interessante betekenis.
III ONZE VERANTWOORDELIJKHEID JEGENS JG:
Ik lees nu een aantal jaren mee op internetfora, en ben tot de conclusie gekomen dat als we onze kostbare tijd besteden aan slechts het aanvallen van het WTG dat dat uiteindelijk kan leiden tot bitterheid en teleurstelling. Als we daarentegen vooruitgang proberen te maken in ons geestelijke leven, Christus zoeken en Gods Koninkrijk weerspiegelen, dan voelen we ons veel gelukkiger. De apostelen zochten na Jezus terechtstelling niet de woning van de Hogepriester op om zijn huis met stenen te gaan bekogelen. Zij hielden zich aan Jezus' wijze raad: "Laat hen maar begaan... ze zijn blinde gidsen" (Mt. 15:14).
Bovenstaande wil mijns inziens niet zeggen dat we geen verantwoordelijkheid hebben jegens onze voormalige metgezellen. We begrijpen JG beter dan wie dan ook, en zijn daarom beter in staat om hen - desgewenst - te helpen. We kunnen proberen op respectvolle wijze de dialoog met hen te zoeken door middel van sites zoals Paradise Café en andere. Hier kunnen JG lurken en meelezen, en wellicht voor zichzelf beginnen te denken. Ik ben van mening dat ze in de organisatie moeten blijven (behalve in gevallen van mishandeling of vervolging) totdat ze sterk genoeg zijn om op eigen kracht uit de organisatie te stappen. Anders bestaat de kans dat ze op geestelijk gebied schipbreuk lijden.
In mijn opvatting is het goed om onze vroegere metgezellen proberen te helpen tot Christus te komen, en niet slechts de organisatie te verlaten. Hierdoor is het mogelijk dat ook zij van "de vrije wereld van Gods genade" (Gal. 4:17, The Message) proeven, en "de vrijheid in Christus" gaan ervaren.
